(7.) Lucas Teunissen Wolthaer ca. 1670 – ca. 1742

Lucas woont evenals zijn voorouders op Groote Wolthaer te Agterste Linderte in Raalte. Hij is dertien jaar getrouwd en heeft twee zoons en een dochter als zijn vrouw Wendeltjen overlijdt. Waarschijnlijk hebben Wendeltjen en hij wel meer kinderen gehad, maar omdat er uit die tijd geen rooms-katholieke doopboeken bestaan, zijn de namen van kinderen die jong stierven in de vergetelheid geraakt.
Op het moment dat Lucas weduwnaar wordt, is hij ongeveer 43 jaar. Zijn vader Tonnis leeft dan nog en is ongeveer 73. Wie zijn moeder is en of zij dan nog leeft weet ik niet. Als weduwnaar met bejaarde ouders en drie kleine kinderen op een grote boerderij komt Lucas om in het werk. Hij heeft dringend een vrouw nodig en hertrouwt in 1713 dan ook met Geesien Gerrits. 
Geesien zit min of meer in hetzelfde schuitje als Lucas. Ze is alleenstaand en heeft één kind, Berend Gerrits Santhuis. Hoogstwaarschijnlijk heeft Geesien haar man verloren, met wie ze vermoedelijk op het Zandhuis te Wijhe woonde. In 1737, wanneer Berend volwassen is, gaat hij met zijn vrouw Joanna Gerrits Vegterloo weer op het Zandhuis wonen.

Lucas en Geesien boeren goed. In 1716 breiden ze hun bezit uit door in de buurt een keuterboerderij (katerstede) te kopen en te verpachten. Ook kopen ze akkerbouwland in Luttenberg (1720), hooiland in Linderte (1730) en bezitten ze meerdere morgens land in Wijhe.

Patchworkgezin
Tegenwoordig zou het huishouden van Lucas en Geesien doorgaan voor een modern samengesteld gezin: drie kinderen uit zijn eerste huwelijk, één uit dat van haar, en samen krijgen ze er ook nog vier. Wilhelmus (geboren in 1714), de meisjes Lucretia en Joanna (geboortedata onbekend) en Gerrit (1722).
Het lijkt erop dat Lucretia en Joanna het goed met elkaar kunnen vinden en dat ze bovendien wel van een feestje houden. Bij ten minste twaalf huwelijken treden ze op als getuigen. Dat is best opmerkelijk, want Joanna is een non en woont in Zwolle. In ieder geval lijkt al dat vertier niet schadelijk voor hun gezondheid, want de beide zussen worden ten minste 85 jaar oud. Ook hun jongere broer Gerrit is een taaie: hij wordt zelfs 90. 

Lucas-Teunissen-Wolthaer-–-Parenteel

Als vader Lucas rond 1742 overlijdt, woont alleen Willem (Wilhelmus) nog thuis. Hij is dan 28 en trouwt in datzelfde jaar met de 23-jarige Maria Engberts, met wie hij vier kinderen krijgt. Willem en Maria nemen erve Groote Wolthaer over en het gaat ze aanvankelijk goed. In 1748 hebben ze zelfs zes dienstboden, het hoogste aantal van die streek. Zelfs meer dan op Groot Vegterlo (4).
Toch raakt Willem een paar jaar later ernstig in de problemen. Waardoor het is gekomen weet ik niet, maar de financiële nood is zo hoog dat in 1751 “alle meubilaire goederen, paarden, beesten, schapen, varkens, huisraad, bouwgereedschap, wagen, ploeg en overige spullen” uit de boedel van Willem door de rechtbank worden verkocht. Met de opbrengst wordt de achterstallige pacht betaald aan de adellijke eigenaren. Willem heeft dan ook al her en der geld geleend én een voorschot genomen op de erfenis van zijn moeder Geesien. Hij verkoopt alvast de morgens land in Wijhe die hij van haar zou erven na haar dood. 

Nu Willem en Maria de pacht van Groote Wolthaer niet meer kunnen betalen, verhuizen ze met hun vier kinderen en (schoon)moeder Geesien naar een keuterboerderijtje in de buurt dat ‘Olde Wolthaer’ wordt genoemd. De kinderen krijgen hierdoor waarschijnlijk een moeilijke start, want ook zij hebben later geldproblemen en lenen onder andere van hun oom Gerrit (in 1774) en tante Lucretia (1775).

Moeder Geesien blijft bij hen inwonen. Het is niet bekend wanneer zij is geboren en gestorven. Daarom weet ik niet precies hoe oud ze is geworden, maar 17 jaar na de dood van haar man Lucas is ze in ieder geval nog in leven (1759).

Bronnen:
– Reuvekamp, A.H.J. (1998). Genealogieën van de families Reuvekamp afkomstig uit Zwolle. Zuidbarge: Uitgave in eigen beheer
– Holterman, D. (2015). De Wolthaar 1500-2015. Een eeuwenoude ‘buurschap’ met erven Groote, Kleine en Olde Wolthaar. Heino: Uitgave in eigen beheer