Het ouderschap
Willem en Grada krijgen zeven kinderen, vier meisjes en drie jongens. De tweede dochter, Johanna Lambertha Josephina (Annie) is mijn moeder.

In Grada’s tijd is het heel gewoon dat een boerin veel boerenwerk in het achterhuis doet, maar daar ligt haar belangstelling niet en Willem vindt het prima dat ze zich beperkt tot het voorhuis. Hij heeft een inwonende knecht en een seizoenarbeider die hem met het boerenwerk helpen. 
Net als de meeste moeders in die tijd is Grada altijd thuis. Maar niet alle moeders hebben zoveel tijd voor hun kinderen als zij. Ze heeft een dienstmeisje en een naaister, waardoor ze zich veel met haar kinderen bezig kan houden. 

School
De rooms-katholieke lagere school van de kinderen staat in Wythmen. Het is ongeveer een half uur lopen van hun huis. Elke schooldag begint met een kerkdienst. Daarvoor moeten ze nuchter zijn, anders mogen ze niet ter communie. Ontbijten doen ze daarna op school met brood dat ze van thuis hebben meegebracht. Ook tussen de middag eten de kinderen op school. Onderweg naar huis zoeken ze beukennootjes (in de herfst). Grada roostert die in de oven om ze als traktatie bij de thee te serveren. Wat eten betreft vindt Grada het belangrijk dat haar kinderen alles proeven en proberen, maar als ze iets niet lusten, hoeven ze het niet met tegenzin op te eten. Als kind moest Grada dat zelf wel, en daaraan heeft ze slechte herinneringen.

Willem bemoeit zich al vroeg met het reilen en zeilen van de lagere school van de kinderen. In de jaren ’50 is het gebruikelijk dat de pastoor voorzitter is van het kerk- en schoolbestuur. Maar Willem vindt de school een verlengstuk van het gezin en niet van de kerk. Hij vindt dat ouders de belangrijkste opvoeders zijn en niet de pastoor. Vanuit de gemeenschap krijgt hij brede steun voor zijn standpunt en wordt hij (als eerste) tot voorzitter van het schoolbestuur gekozen. Deze functie bekleedt hij vele jaren. 

Modepopjes
Na schooltijd mogen de kinderen pas buiten spelen als ze hun ‘daagse kleren’ hebben aangetrokken. Grada houdt het onderscheid tussen zondagse-, school- en daagse kleren streng in de gaten. “Altijd mooi is nooit mooi”, vindt ze.
Uiterlijke verzorging en beschaafd taalgebruik zijn belangrijk voor Grada. Doordat ze als kind vlak bij de stad opgroeit, kan ze al jong de nieuwste mode op de voet volgen. Ze ziet er graag goed uit. Grada’s naaister maakt de mooiste creaties voor haar en de kinderen. Dat blijft niet onopgemerkt, de meisjes worden op school ‘modepopjes’ genoemd en Grada een ‘trotse vrouw’.

De meisjes mogen er dan graag goed uitzien, ze draaien hun hand niet om voor het boerenwerk.

Feestdagen
Grada zingt graag liedjes met de kinderen. Verjaardagen worden gevierd met ranja, geweckte pruimen en zelfgemaakte pudding. De opa’s en oma’s komen op visite en brengen cadeautjes mee. Ook mogen de kinderen op school trakteren.
Het Sinterklaasfeest is het hoogtepunt van het jaar, en niet alleen voor de kinderen, die hun klomp mogen zetten. Grada vindt het zelf erg leuk en maakt er elk jaar weer veel werk van met snoepgoed, cadeautjes, gedichten en surprises. ’s Nachts opent Grada het raam op een kier en legt ze een bloempot op zijn kant, zodat het lijkt alsof Zwarte Piet binnen is geweest.

Met Kerst wandelt het hele gezin midden in de nacht naar de kerk voor de nachtmis van vier uur. Weer thuis ontbijten ze bij kaarslicht aan een mooi gedekte tafel met het beste servies. Rooms-Katholieken hebben in die tijd geen kerstboom en geven elkaar ook geen kerstcadeau’s. 

(Wordt vervolgd)

Bronnen:
– Met dank aan M. Braakman-Reuvekamp voor genealogische informatie 
– Met dank aan mijn moeder A. Reuvekamp-Beltman en haar zus D. Wolke-Beltman voor het delen van hun herinneringen
– Foto’s: archief familie Beltman en E. Bisschop.